BLIK op Les Héritiers: Een feel good movie over de Holocaust?

tekst: Mascha van Rhee

Mevrouw Guéguen (Ariane Ascaride) is lerares geschiedenis van een ontembare schoolklas op het Léon Blom Lyceum in Créteil. Ze is al meer dan twintig jaar met veel plezier docente, maar deze klas is een grote uitdaging. In de klas zitten leerlingen van verschillende nationaliteiten en met verschillende geloofsovertuigingen. Dit leidt soms tot conflicten, zoals wanneer de lerares een schilderij laat zien waarop de profeet Mohammed wordt afgebeeld in de hel. Guégen weet telkens haar hoofd koel te houden en geeft de klas op voor een projectwedstrijd, dat als onderwerp ‘De kinderen en jongeren die slachtoffer werden van de holocaust tijdens WO II’ heeft. Ondanks de tegenstand van de directeur en het aanvankelijke gebrek aan enthousiasme van de klas, zet zij haar plannen door. Dit zorgt voor een bijzondere wending in de groep… 

les héritiers is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ahmed Dramé was één van de leerlingen van de schoolklas en heeft naar aanleiding van zijn eigen ervaringen het scenario geschreven. Deze stuurde hij op naar regisseuse Marie-Castille Mention-Schaar, nadat hij in de bioscoop net haar debuutfilm ma premiere fois had gezien. Mention-Schaar was meteen geïnteresseerd en wilde het script graag verfilmen. Dramé speelt zelf de rol van Malik. Hij wil de film graag opdragen aan de vrienden uit zijn toenmalige klas, aan het lyceum en aan mevrouw Anglès: de ‘werkelijke’ mevrouw Guéguen. Dramé was een jongen met weinig kansen en worstelde zich door zijn schoolperiode heen. Het project betekende voor hem een kentering; het gaf hem zelfvertrouwen en biedt hem nu een bijzondere mogelijkheid om als scenarioschrijver zijn carrière te beginnen.

Het is lastig om een volledige schoolklas geloofwaardig neer te zetten en daarbij alle leerlingen een eigen identiteit te geven. Mention-Schaar is hier dan ook maar deels in geslaagd. De klas als geheel is overtuigend; de scènes van de ontembare klas zijn zeer herkenbaar voor iedereen die ooit op school heeft gezeten. De meeste acteurs zijn leerlingen van het Lyceum en andere scholen. Er deed maar een zestal professionele acteurs mee. Jammer is dat een deel van de leerlingen een zeer clichématige identiteit is toebedeeld. Julie (Naomi Amarger) is een nerdy meisje dat telkens vooraan zit en haar hand opsteekt; Théo (Adrien Hurdubae) is een verlegen jongen die uiteindelijk uit zijn schulp kruipt en Mélanie (Noémie Merlant) is een brutale meid die later inziet dat leren zo vervelend nog niet is. Sommige leerlingen, zoals Mélanie, krijgen een aparte scène waarin hun thuissituatie wordt belicht, maar de meeste andere leerlingen niet. Het lijkt of Mention-Schaar hier een willekeurige selectie in heeft gemaakt. Zoals zij zelf zegt:

“Toen de film af was merkte ik dat de klas de ‘kern’ van de film is, waar alles om draait, de klas én mevrouw Guéguen. De klas is het kloppend hart van de film en bepaalt de dynamiek en de balans van de film. Daarom besloot ik veel scènes die buiten de klaslokalen werden gedraaid weg te laten.” 

Het is zonde dat ze geen duidelijke keuzes heeft gemaakt in wat er wordt weggelaten uit de film en wat niet. Het gevolg hiervan is dat er verhaallijnen zijn die alleen een beginpunt hebben. Dit doet afbreuk aan de continuïteit van de film. Daarnaast maakt Mention-Schaar af en toe bijzondere keuzes in de montage. Soms wordt er tijdens een scene een black-out gebruikt om te schakelen naar een ander gezichtspunt, maar soms ook niet. Ook bij de overgangen tussen de verschillende scenes lijkt het of er willekeurig is gekozen voor een black-out of een directe overgang.

Wat ik echter het grootste punt van kritiek vind, is dat de film te veel op een feel good movie is gaan lijken. De focus ligt op de ontwikkelingen die de leerlingen doormaken. Hierbij wordt te weinig aandacht besteed aan de wedstrijd waar zij aan mee doen, namelijk de Nationale Wedstrijd van het Verzet en de Deportatie. Het onderwerp van deze wedstrijd staat in groot contrast met het gevoel dat de film nu uitstraalt.

Laat ik voorop stellen dat les héritiers een erg mooie film is. De inhoud is prikkelend: hoe gaat een multiculturele schoolklas om met een onderwerp als de holocaust? Is het een goed idee om met de slechtste klas van het Lyceum mee te doen aan een kenniswedstrijd? En hoe zorg je ervoor dat een klas, waarin pesten en vechten gebruikelijk is, gaat samenwerken als een team? les héritiers snijdt actuele problemen aan en de discussies tussen de leerlingen en docenten zijn herkenbaar. De discontinuïteit in het plot en de cinematografie plus het hierboven genoemde contrast maken de film minder doeltreffend.

les héritiers is vanaf 9 april te zien in de bioscoop. Distributie: Cinéart.

Mascha van Rhee is derdejaars Film-, Theater-, Televisiewetenschap.